“Dünyanın Kainat’taki biricik meskun yer
olduğunu farz etmek bile düpedüz cehalettir. Yetkili kişileri – uçan
daireler yoktur – iddiasına sürükleyen tabii bir korku veya beşeri bir
kibir ve azamettir…”
Prof. Albert Einstein
EVREN
Evren (Kozmos), tüm varlıkları ve olayları içeren bir sistemdir.
Kelimenin kökü dikkate alındığında bu “dirlik ve düzen içinde bir evren”
anlamına gelen Yunanca bir sözcüktür. Kozmoloji (evren bilim) açısından
ise bu terim bizim gözlemlediğimiz evren olarak düşünülür. Bu nedenle
bizden önceki ve sonraki evrenlerin varlığı da söz konusudur.
Günümüzde ulaşılabilen en son teknik verilere göre, evrenin fizik yapısı şöyle sıralanabilir:
1-Galaksiler
2-Elektromanyetik radyasyon
3-Nötralveiyonize hidrojen
4-Toz parçacıkları
5-Galaksilerden gelen ışıklar
6-Süpernova ve Galaktik patlamalardan oluşan kozmik ışınlar
7-Kütlesi olmayan nötronlar
8-Gravitik dalgalar.
Sadece bizim galaksimizde 400 milyar yıldız (güneş) bulunduğu tahmin
edilmektedir. Bizim galaksimiz gibi içinde yıldızları ve gezegenleri
barındıran ise milyarlarca galaksi var. Evreni dolduran bütün cisimler
üç esas gücün etkisiyle bir arada bulunuyor:
1-Nükleer Güç: Atomik çekirdeğin nötron ve protonlarını bağlar.
2-Elektromanyetik Güç: atomları oluşturmak üzere elektronları çekirdeğe bağlar.
3-Gravitik Güç: Uzaydaki cisimleri belirli yörüngelerde tutar.
Galaksi; gazlar, yıldızlar, tozlar ve gezegenler içeren en büyük
madde topluluğudur. Galaksiler ilk başta yoğun birer gaz bulutu olarak
ortaya çıkmışlar ve daha sonra bu gazdan, yoğunlaşma yoluyla yıldızlar
meydana gelmiştir. Galaksi, bu oluşum sırasında döner ve milyonlarca yıl
sonra sarmal bir biçim alır. Bu sarmalda kabaca küre şeklinde bir
çekirdek ve çevresinde yassımsı bir disk vardır; yörüngesinde de yoğun
yıldız kümeleri döner durur. Çekirdek bölümünde pek az gaz ve toz
vardır, büyük bir bölümü daha yaşlı yıldızlardan oluşur. Sarmal kollarda
büyük miktarda gaz ve toz ile yeni oluşmuş yıldızlar bulunur.
Aradan milyonlarca yıl daha geçtikten sonra sarmal kollar içeren
elips şeklinde galaksiler meydana gelir. Bir galaksinin en sonunda
alacağı biçim küre biçimidir; daha sonra muhtemelen Kara Delik haline
gelecektir.
Bizim Galaksimiz “Samanyolu Galaksisi”
Bir galaksimiz olduğu düşüncesi 1920’lere kadar akla gelmemişti. Bugün
ise galaksimizin yüz milyarlarca benzeri olduğunu biliyoruz. Evrendeki
sayısız galaksiden biri olan Samanyolu Galaksisi, en az 400 milyar
yıldız topluluğundan oluşur. Bir uçtan diğer uca şimdilik 100,000 ışık
yılı boyunca uzandığı tahmin edilmektedir, muhtemelen bu çok daha da
fazladır ve 1000 ışık yılından daha fazla genişliktedir. Ayrıca
yıldızlar arasında çok büyük miktarlarda gaz ve toz bulutları ve belki
de bilinmeyen milyarlarca gezegen ile onların uyduları bulunmaktadır.
Bizimkine en yakın olan dış galaksi ise Andromeda Galaksisidir.
Güneşimiz, Samanyolu’nun merkezden 30,000 ışık yılı uzaklığındaki kenarında, galaksinin sarmal bir kolunda yer almaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder